Al sol, las llanas y las manchas

L que yê ?


Quiên me soubir dezir al que reperźenta aquesse graficu pagu-l 30 cerveijas a la caźa dal pobu de Cicuiru !
Ajuda... yê un mapa... Mas de que sitiu y l que quiêren dezir las quelores ?

Al purmeiru purblema de fizica an Mirandés !

Eiqui vou vus aperźentar al purmeiru purblema de matematica an Mirandés ! Pur’acaźu nun yê de lus mas faceles. Yê peciźu coinecer algu de treguenometrie, lus sénus, als cosénus y issu... Hai dues maneiras de reźulver al purblema.
De la purmeira maneira, quiên antrar pa l’ouneversidade puôde-lu reźulver simplesmiênte uźandu treguenometrie planar. La segunda maneira, yê la maneira eiźata mas la sue seluçon yê muitu mas cumplicada purqu’uźa treguenometrie sférica. Y ende ven al purblema...


Un balon d'air caliênte an que you participei ne la sue cunstreçon

Dañel que mora an Burdeus gusta muitu de Cicuiru. Ya hai tiêmpu que nun vai alla y gusterie d’ancuntrar ũa maneira simples pra ver Cicuiru zde Burdeus. Ampeçou a pensar, y apareciu-l que l mas simples serie de puner un balon chenu d'air caliênte a ũa ciêrta altura c’ũa maquina fetugrafica.
Sabendu que Cicuiru sta llocalizadu an 41°39’ N, -6°18’E y que Burdeus sta an 45° N, 0° E. Que l’altura de Burdeus yê de 14 m y la de Cicuiru de 835 m :
- A qual altura ten que star la maquina fetugrafica pra que Dañel puôda sacar ũa fetugrafie de Cicuiru zde Burdeus ?
- Qual yê la distencia antre Cicuiru y Burdeus ?

La tiêrra sera cunsederada cum prefeitamiênte redonda y c’un rayu de 6378 km.

Passus :
1°) Calcular l’angulu que passa pul centru de la tiêrra antre Cicuiru y Burdeus.
2°) L’angulu curresponde a la distencia antre lus dous puntus d’antresse.
3°) Fazer uźu dal teoréma de Pythagora pra calcular l’altura dal ballon.

Lus Zoélas : ũa seciédade astronomica de la prestoria

Vengu hoije ende c'ũas fetugrafies que ralas vezes amuôstru purque siêmpre fazen poucu de mi quandu fagu tal couźa ! Essas fetugrafies reperźentan gravuras prestorica feitas cun pucicas ou fuyicas picadas anriba de la piêdra.

Home (Cicuiru)


Generalmiênte essas gravuras son feitas an piêdras liźas ou purparadas pra que lu seyan de tal maneira qu'al zeiñu steya preźentadu nun tipu de quandru.


Gravuras d'animales cun pucicas (Cicuiru)

Muitas piêdras dessas fueren recuperadas pu'lus antigus para fazer puyales. Outras daquessas piêdras puôdiên serbir para fazer al quadru d'ũa janela. Assi qu'hoije an die puôden s'ancuntrar gravuras Zoélas meźmu an drentu de caźas antigas !


Esse tal fenomenu nun m'ajuda nada an demustrar que las gravuras son prestoricas, pus uns van a dezir "oh ! Issu fui un gratu que lu fizu..." outrus anté me deziêren "Issu fueren caçadores a tirus !"


Mas de tod' la eividencia essas gravuras son prestoricas y ya José Leite de Vasconcelos fala de las pucicas nal sou studiu "As religiões da Lusitania" y ancuntrou dalgũas gravuras eidenticas a las que you tengu vistu pu'la raya seca.

José Leite de Vasconcelos nun splica al segueneficadu qu'eillas tenen, pensandu que talveç teneriên ũa funçon de cultu. Muitas dessas pucicas son d'antrepretaçon deficél, un eiźemplu sendu las de la Sollapa studadas ya pur Antoñu Maria Mouriñu y outrus anvestigadores mas mudernus. You inda nun las vie, mas dal que lie puôde-se dezir que la repartiçon de las tals pucicas nun ajuda pra seya facél de sacar d'alla algun zeiñu que tenga segueneficadu pra nos, hoije an die.


La mie teorie suôbre essas poças yê que teniên un segueneficadu religiozu y que talveç reperźentaban partes biên particulares dal ciêlu, cum las custellaçones que son grupus de streillas furmadus pu l'eimaginairu de l'home. Ende vus deixu la demunstraçon, la proba dal que you eiqui supongu. Tenei atençon an mirar biên cada fetugrafie y an cumparar las fetugrafies culus mapas de la custellaçones eidiênteficadas.

Tamiên pudereis ver que las dimençones de las pucicas currespondan cul brillu de la streilla !




Corona Borealis (Samartinu)

Ne la Custellaçon dal Dragon, la forma nun sta respeitada, talveç purque tenie que ser grabada nessa piêdra redonda y la sue forma rial nun s'adaptaba. Mas pudeis ver que la forma de la cabéça fui respeitada y ten l meźmu numaru (16) de streillas que nal mapa ! Issu mostra-mus biên la pusseblidade qu'issu seya meźmu streillas dal ciêlu que fueren ende reperźentadas.



Draco (Cicuiru)




Lyra (Cicuiru)




Orion (Cicuiru)


Ursa Major (Custantin)

L'anvestigaçon cuntina !

Nesses ultimus dies hei stadu de vacanças pal Prainu y agora que vuôlvie tengu que purparar ũa cunferencia suôbre al traballu que zenvuôlvie nesses ultimus meźes y acabar de fazer ũas couźas mui urgiêntes.
Mas d'ende an poucu tiêmpu ya veneran mas artes de la ciencia pur'qui !
Anté lla anton !